Aπό την Σπάρτη ο δρόμος φεύγει προς τα δυτικά και αρχίζει να ανηφορίζει προς τις πλαγιές του Ταΰγετου. Μαζί του ανηφορίζουμε και εμείς με προορισμό το πιο τουριστικό, ίσως, σημείο της Λακωνίας, στην καστροπολιτεία του Μυστρά . Ο αριθμός των επισκεπτών κυμαίνεται ανάλογα με την εποχή όμως ακόμα και αν συναντήσετε συνωστισμό (πράγμα μάλλον απίθανο τον χειμώνα), μην πτοηθείτε. Ο Μυστράς είναι ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά σημεία της χώρας μας και πέρα από την ιστορική και αρχαιολογική του σημασία, η κοιμισμένη πλέον Πολιτεία αποτελεί ένα λαμπρό δείγμα αρχιτεκτονικής και αξίζει να την περπατήσετε. Η ιστορία του Μυστρά ξεκινάει με τα επεκτατικά σχέδια προς ανατολάς του Φράγκου ηγεμόνα του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου Β΄. Αυτός ήταν που έχτισε το κάστρο στην κορυφή του λόφου Μυζηθρά στα μέσα του 13ου αιώνα και εγκαταστάθηκε εδώ, όχι όμως για πολύ. Το 1.262 ο Μυστράς περνάει σε βυζαντινά χέρια και έκτοτε ξεκινάει τη λαμπρή πορεία του στην υστεροβυζαντινή ιστορία ως η πρωτεύουσα του Δεσποτάτου του Μωρέος(1349).
Στους δύο αιώνες που ακολούθησαν με Μυστράς αναπτύχθηκε τόσο οικιστικά όσο και κοινωνικοπολιτικά, συγκεντρώνοντας στην αυλή των ηγεμόνων του (Κατακουζηνών και Παλαιολόγων) ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων, που τον ανέδειξαν σε πολιτικό και πνευματικό κέντρο ολόκληρης της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στο πέρασμα των χρόνων, η πόλη, που αρχικά είχε αναπτυχθεί γύρω από το κάστρο επεκτάθηκε και απέκτησε σταδιακά δύο σειρές τειχών, τα οποία τη χώρισαν σε Ανω, Κάτω και Έξω Χώρα, διαχωρισμός που είναι ορατός ακόμα και σήμερα. Το 1468 ο Μυστράς παραδίδεται χωρίς μάχη στους Τούρκους στον Μωάμεθ του Β΄, ενώ στους αιώνες που ακολούθησαν μέχρι την κήρυξη της Επανάστασης ( 27 Μαρτίου 1821), πέρασε διαδοχικά στα χέρια των Βενετών και ξανά των Τούρκων. Μετά τις καταστροφές από τη στρατιά του Ιμπραήμ το 1825, ο Μυστράς αρχίζει να ερημώνει, με τους κατοίκους του να καταφεύγουν στη Σπάρτη, όπου το 1830 μεταφέρθηκαν και οι αρχές, δίνοντας τέλος στην κυριαρχία του πάλαι ποτέ βυζαντινού κέντρου.
Σήμερα, η κάποτε κραταιά αυτή η πολιτεία είναι έρημη, περικλείοντας μέσα στα τείχη της σημαντικά δείγματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Ανάμεσά τους παλάτια δεσποτών, αρχοντικά, πύλες, πλακόστρωτα στενά καλντερίμια και φυσικά εκκλησίες, επτά τον αριθμό μέσα στα τείχη. Οι τρούλοι της διακρίνονται ανάμεσα στα πετρόχτιστα οικήματα και τα τείχη και από τις σημαντικότερες είναι η Αγία Σοφία με τις υπέροχες τοιχογραφίες, που χρονολογείται από το 1350, οι Άγιοι Θεόδωροι, η Παντάνασσα και ο Άγιος Δημήτριος (η Μητρόπολη ακόμα δηλαδή), που φιλοξενεί στους χώρους της και το τοπικό μουσείο. Ο Μυστράς και το μουσείο είναι ανοιχτά καθημερινά ακόμα όμως καθώς οι ώρες λειτουργίας διαφοροποιούνται ανάλογα με την εποχή προτείνουμε να τις επιβεβαιώσετε τηλεφωνικά.
Αυτά όσον αφορά την ιστορία, γιατί ο Μυστράς πέρα από το φορτωμένο παρελθόν του, δεν παύει σήμερα να αποτελεί ένα μνημείο γεμάτο μνήμες και ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Μία βόλτα - μικρή ή μεγαλύτερη , ανάλογα με τις αντοχές σας στις ανηφόρες - μέσα στα φιδογυριστά καλντερίμια του είναι ένα πραγματικό ταξίδι στο χρόνο, μία αίσθηση ξεχωριστή, μέσα σε ένα περιβάλλον παλιών μεγαλείων του παρελθόντος, χαμένο μέσα στην πανέμορφη φύση του Ταΰγετου.
